ناهنجاری فک در کودکان

ناهنجاری فک به نوعی از مشکلات و ناهنجاری گفته می شود که در آن دو فک دارای هماهنگی نبوده و از حد استاندارد خارج می باشند.
در حد استاندارد باید فک بالا باید به اندازه 2 میلی متر از فک پایین جلوتر باشد ولی در کودکانی که دارای ناهنجاری در فک هستند، این اندازه ممکن است بیشتر یا کمتر از حد استاندارد باشد.
در این مقاله به بررسی ناهنجاری فک در کودکان و عوامل مهمی که باعث به وجود آمدن این ناهنجاری می شوند و روش های درمان آن می پردازیم.

بیشتر بدانید : متخصص ارتودنسی در کرج

ناهنجاری فک

ناهنجاری فک علاوه بر مشکلات جسمی که برای کودک به وجود می آورد، می تواند بر زیبایی کودک نیز تاثیر داشته باشد،  ناهنجاری فک از نظر شدت و انواع آن دارای دسته بندی یا کلاس بندی به شرح زیر می باشد.

ناهنجاری فک کلاس 1

از انواع ناهنجاری فک که در آن دندان های بالایی به روی دندان های پایینی قرار گرفته و آن ها را می پوشانند.
ناهنجاری فک کلاس 1 به عنوان یکی از شایع ترین ناهنجاری های  فک در بین کودکان شناخته می شود و در آن بایت یا قرارگیری دندان ها بر روی هم به صورت نسبی و نرمال می باشد.

ناهنجاری فک کلاس 2

به نوعی از ناهنجاری فک گفته می شود که در آن بین دو فک یک اوربایت بسیار شدید شکل گرفته باشد، که از آن به پس رفتگی فک یاد می شود.
در ناهنجاری فک کلاس 2، دندان های فک بالا به صورت قابل مشاهده ای بر روی دندان های فک پایین قرار گرفته و کاملا آن ها را می پوشانند.

ناهنجاری فک کلاس 3

این نوع از ناهنجاری فک زمانی اتفاق می افتد که یک اندربایت شدید برای فرد به وجود آمده باشد، که از آن به پیش آمدگی فک یاد می شود، به صورتی که فک پایین به سمت جلو کشیده شده باشد.
در ناهنجاری فک کلاس 3، دندان های فک پایین به طور کامل بر روی دندان های فک بالا قرار گرفته و آن ها را بپوشانند.

عوامل ایجاد ناهنجاری فک در کودکان

• وجود عادت های ناپسند در کودکان مانند مکیدن انگشت شست
• استفاده بیش از حد از پستانک و شیشه شیر در کودکان
• لب شکری یا شکاف بین لب و کام در کودکان
• ضربه هایی که ممکن است به صورت وارد شده و باعث ناهنجاری در فک کودکان شود.
• وجود تومور های فکی یا دهانی
• دندان ها یا دندان های پنهان، ظاهری غیر معمول به چهره فرد بدهند.
• رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان
• مشکلاتی که ممکن است کودک به دلیل بزرگی لوزه ها یا آلرژی داشته باشد.

نشانه های ناهنجاری فک در کودکان

• صدمه زدن به زبان یا داخل لپ ها به وسیله دندان ها
• بی نظمی و نامرتبی دندان ها
•  نفس کشیدن به جای بینی، از راه دهان باشد.
• در جویدن و گاز زدن مشکل داشته باشد.
• در صحبت کردن و ادای درست کلمات مشکل داشته باشد.
• فرم و ظاهر چهره تغییرکرده باشد.

روش درمان ناهنجاری فک در کودکان

در کودکان با ناهنجاری فک خفیف نیازی به درمان نمی باشد ولی در صورت شدید بودن با تشخیص متخصص به وسیله درمان های زیر قابل درمان می باشد. 
روش هایی مانند ارتودنسی، در مواقع لازم کشیدن یک یا دو دندان، فرم دهی یا روکش کردن دندان ها، جراحی و استفاده از سیم یا قطعاتی در استخوان فک در جهت ثابت نگهداشتن آن.

درمان جلو بودن فک بالا در کودکان

جلو بودن فک بالا در کودکان معمولاً به دلیل رشد نامتوازن فک‌ ها، عوامل ژنتیکی یا عادات نادرست مانند مکیدن انگشت ایجاد می‌ شود. خوشبختانه، این مشکل در سنین پایین بدون نیاز به جراحی قابل درمان است.

روش‌ های درمان جلو بودن فک بالا در کودکان:

1. ارتودنسی زودهنگام : استفاده از دستگاه‌ های ارتودنسی مانند هدگیر یا فیس ماسک برای هدایت رشد فک.
2. اصلاح عادات نادرست : ترک مکیدن انگشت، استفاده طولانی‌ مدت از پستانک یا فشار زبان روی دندان‌ ها.
3. کشیدن دندان‌ های اضافی : در برخی موارد، دندان‌ های شیری که مانع رشد صحیح فک می‌ شوند، باید کشیده شوند.
4. تمرینات فیزیوتراپی فک : برخی تمرینات می‌ توانند به بهبود وضعیت فک کمک کنند.

بهتر است قبل از ۷ سالگی کودک توسط متخصص ارتودنسی معاینه شود تا در صورت نیاز، درمان زودهنگام آغاز شود.

درمان ناهنجاری فک بدون جراحی

درمان ناهنجاری‌ های فک بدون جراحی معمولاً برای موارد خفیف تا متوسط امکان‌ پذیر است و شامل روش‌ های ارتودنسی و اصلاحی می‌ شود. برخی از روش‌ های رایج عبارتند از:

1. ارتودنسی کاموفلاژ : این روش برای افرادی که ناهنجاری‌ های فکی خفیف دارند مناسب است. با استفاده از بریس‌ ها، دندان‌ ها به گونه‌ ای تنظیم می‌ شوند که ظاهر فک بهبود یابد.
2. دستگاه‌ های فانکشنال : این دستگاه‌ ها به رشد صحیح فک کمک می‌ کنند و معمولاً در کودکان و نوجوانان استفاده می‌ شوند.
3. تمرینات فیزیوتراپی فک : برخی تمرینات می‌ توانند به تقویت عضلات فک و بهبود وضعیت آن کمک کنند.
4. اصلاح عادات نادرست : ترک عادت‌ هایی مانند مکیدن انگشت یا فشار زبان روی دندان‌ ها می‌تواند تأثیر مثبتی بر رشد فک داشته باشد.

اگر ناهنجاری فک شدید باشد، ممکن است جراحی ضروری باشد، اما در بسیاری از موارد، درمان‌ های غیرجراحی می‌ توانند مؤثر باشند.

درمان ناهنجاری فک با ارتودنسی

درمان ناهنجاری‌ های فک با ارتودنسی یک روش مؤثر و غیرجراحی برای اصلاح مشکلات فکی و بهبود عملکرد دهان و دندان است. بسته به شدت ناهنجاری، روش‌ های مختلفی برای درمان وجود دارد:

• ارتودنسی ثابت : شامل براکت‌ ها و سیم‌ هایی است که به‌ تدریج دندان‌ ها و فک را به موقعیت صحیح هدایت می‌ کنند. این روش برای مشکلات متوسط تا شدید فکی مناسب است.
• ارتودنسی متحرک : شامل پلاک‌ های متحرکی است که بیمار می‌تواند آن را در زمان‌ های خاصی از دهان خارج کند. این روش بیشتر برای اصلاح مشکلات خفیف تا متوسط فک استفاده می‌ شود.
• دستگاه‌ های فانکشنال : این دستگاه‌ ها به رشد صحیح فک کمک می‌ کنند و معمولاً در کودکان و نوجوانان استفاده می‌ شوند.
• هدگیر و فیس ماسک : این دستگاه‌ ها برای هدایت رشد فک بالا یا پایین در کودکان به کار می‌ روند و می‌ توانند از نیاز به جراحی در آینده جلوگیری کنند.
• ارتودنسی همراه با جراحی فک : در موارد شدید که ارتودنسی به تنهایی کافی نیست، ممکن است جراحی فک لازم باشد. این روش بیشتر برای بزرگسالانی که رشد فک آن‌ ها کامل شده است توصیه می‌ شود.

مدت زمان درمان بستگی به شدت مشکل فکی، نوع ارتودنسی و میزان همکاری بیمار دارد. اگر ناهنجاری فک دارید، بهتر است با یک متخصص ارتودنسی مشورت کنید تا بهترین روش درمانی را انتخاب کنید.